ชี้ชัดดอกเบี้ยคงที่ กับ ดอกเบี้ยลอยตัว ต่างกันอย่างไร? คืออะไรกันบ้าง

อัตราดอกเบี้ยลอยตัว คืออะไร ?

“อัตราดอกเบี้ยลอยตัว” คือ อัตราดอกเบี้ยที่มีการกำหนดมาแล้ว ณ ช่วงเวลาที่ทำสินเชื่อ ซึ่งมีเงื่อนไขว่าสถาบันการเงินสามารถ “ปรับเพิ่มหรือลดดอกเบี้ยได้” เพื่อให้สอดคล้องกับสภาพคล่องในระบบการเงิน หรือต้นทุนของทางธนาคารนั่นเอง โดยการปรับเปลี่ยนดังกล่าว ย่อมส่งผลกระทบต่อ “ค่างวด” ของคุณ แนะนำให้คุณคำนึงถึงความเสี่ยงในข้อนี้ให้ดี รวมถึงสังเกตความสามารถในการชำระหนี้ของตัวเองด้วย

ในกรณีที่คุณต้องการ “เปรียบเทียบ” อัตราดอกเบี้ยแบบลอยตัว ไม่ยาก เพียงสังเกตจากอัตราดอกเบี้ยหรือขั้นต่ำสุด ซึ่งส่วนใหญ่ (สินเชื่อเพื่อที่อยู่อาศัย) มักอ้างอิงกับอัตราดอกเบี้ยเงินกู้ระยะยาวสำหรับลูกหนี้ชั้นดี เป็นค่าบวกหรือลบจาก MLR (ส่วนนี้จะแตกต่างกันออกไป ขึ้นอยู่กับข้อกำหนดของแต่ละธนาคาร)

“ข้อดี” ของดอกเบี้ยประเภทนี้คือ หากดอกเบี้ยอยู่ในช่วงปรับลง จะทำให้คุณจ่ายดอกเบี้ยถูกลง และแน่นอนว่าอาจถูกกว่าการทำสัญญาดอกเบี้ยคงที่ซะอีก แต่ “ข้อเสีย” คือ หากอยู่ในช่วงปรับขึ้น คุณก็จะต้องจ่ายค่างวดในแต่ละเดือนสูงขึ้นตามไปด้วย

อัตราดอกเบี้ยคงที่ คืออะไร ?

ในปัจจุบันอัตราดอกเบี้ยคงที่แบ่งได้อีก 3 ประเภทย่อย ๆ ขึ้นอยู่กับช่วงระยะเวลาที่มีอัตราดอกเบี้ยคงที่ โดยมีรายละเอียดแตกต่างกันดังนี้ ถ้าพร้อมแล้วก็ไปทำความเข้าใจพร้อม ๆ กันเลย

1. อัตราดอกเบี้ยคงที่ตลอดอายุสินเชื่อ

   ส่วนใหญ่อัตราดอกเบี้ยประเภทนี้ มักถูกกำหนดมาแบบตายตัว และจะยึดอัตราดอกเบี้ยตามประกาศของสถาบันการเงิน ณ ช่วงเวลาที่กู้ไปจนถึงอายุสินเชื่อ จะไม่มีการปรับเปลี่ยนตามสถานการณ์การเงินและต้นทุนของธนาคาร “ข้อดี” ของดอกเบี้ยประเภทนี้ คือ จำนวนเงินที่ชำระในแต่ละเดือนมีความคงที่ และมีระยะเวลาในการผ่อนชำระที่แน่นอน

2. อัตราดอกเบี้ยคงที่ในช่วงต้นเท่านั้น

   อัตราดอกเบี้ยคงที่ประเภทนี้ จะกำหนดให้อัตราดอกเบี้ยคงที่เฉพาะระยะแรกของอายุสินเชื่อ เช่น 1-5 ปีแรก ซึ่งขึ้นอยู่กับเงื่อนไขของธนาคารเป็นหลัก หลังจากที่พ้นระยะเวลาที่กำหนด อัตราดอกเบี้ยจะปรับเป็นอัตราดอกเบี้ยแบบลอยตัว โดยจะปรับตัวเพิ่มขึ้นหรือลดลงตามสภาวะเศรษฐกิจ ณ ช่วงเวลานั้น รวมถึงต้นทุนของธนาคาร/สถาบันการเงินด้วย แน่นอนว่าส่งผลกระทบต่อ “จำนวนเงิน” ที่ต้องชำระค่างวดของคุณแน่นอน

3. อัตราดอกเบี้ยคงที่แบบขั้นบันไดในช่วงต้น

   อัตราดอกเบี้ยคงที่ประเภทนี้จะคงที่ในช่วงแรกเท่านั้น และจะมีอัตราดอกเบี้ยคงที่เป็นช่วง ๆ เหมือนขั้นบันได เช่น อัตราดอกเบี้ยคงที่ในช่วง 1-5 ปีแรกของอายุสินเชื่อ โดยปีที่ 1-2 อัตราดอกเบี้ยเท่ากับร้อยละ 3 / ปีที่ 3-4 อัตราดอกเบี้ยเท่ากับร้อยละ 3.5 และในปีที่ 5 อัตราดอกเบี้ยเท่ากับร้อยละ 4 เป็นต้น

   หลังจากผ่านพ้นช่วงอัตราดอกเบี้ยคงที่ไปแล้ว (ปีที่ 6 เป็นต้นไป) ก็จะปรับเป็นอัตราดอกเบี้ยแบบลอยตัว ซึ่งส่งผลกระทบต่อจำนวนเงินที่คุณต้องชำระในแต่ละเดือน เหมือนกับอัตราดอกเบี้ยคงที่ในช่วงต้นนั่นเอง

ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าการเลือกใช้สินเชื่อที่กำหนดอัตราดอกเบี้ยแบบคงที่ มีข้อดีในกรณีที่อัตราดอกเบี้ยปรับตัวเพิ่มขึ้น เพราะคุณไม่ต้องเสียดอกเบี้ยเพิ่มขึ้นตามไปด้วย และค่อนข้างมีความแน่นอนถึงจำนวนเงินที่ต้องชำระในแต่ละงวด ในขณะเดียวกันก็มี “ข้อเสีย” ด้วยเช่นกัน โดยเฉพาะในกรณีที่อัตราดอกเบี้ยปรับตัวลดลง จำนวนดอกเบี้ยที่คุณจะต้องจ่ายในแต่ละเดือนกลับไม่ลดลงตามไปด้วย ส่งผลให้คุณต้องจ่ายดอกเบี้ย “มากเกินกว่าที่ควรจะเป็น”

วิธีคำนวณอัตราดอกเบี้ยแบบคงที่

สำหรับวิธีการคำนวณอัตราดอกเบี้ยแบบคงที่ ซึ่งมีอัตราดอกเบี้ยที่ตายตัวเป็นทุนเดิมอยู่แล้ว คุณจะสามารถคำนวณเพื่อหาจำนวนดอกเบี้ยที่ต้องจ่ายได้ตามสูตรดังนี้

ดอกเบี้ยที่ต้องจ่ายทั้งหมด = เงินต้น x อัตราดอกเบี้ย x จำนวนปี

ยกตัวอย่างเช่น เงินต้น 100,000 บาท อัตราดอกเบี้ย 10% ผ่อนระยะเวลา 2 ปี จะมีการคำนวณดอกเบี้ยที่ตั้งจ่ายทั้งหมดเท่ากับ 100,000 x 10% x 2 = 20,000 บาท ในกรณีที่คุณอยากทราบ “จำนวนเงินที่ต้องผ่อนชำระในแต่ละเดือน” ให้ใช้สูตรดังนี้

เงินผ่อนชำระต่อเดือน = (เงินต้น + ดอกเบี้ยที่ต้องจ่ายทั้งหมด) / จำนวนงวดที่ต้องผ่อน

เมื่อนำเข้าสูตรเพื่อหาค่างวดที่ต้องจ่ายในแต่ละเดือน ด้วยการนำผลลัพธ์การคำนวณในรอบก่อนหน้า จะได้เท่ากับ (100,000 + 20,000) / 24 = 5,000 บาทนั่นเอง เพียงเท่านี้คุณก็จะได้รู้ “อัตราดอกเบี้ย” ที่ต้องจ่ายในแต่ละเดือนแล้วล่ะ

สำหรับ “อัตราดอกเบี้ยแบบลอยตัว” อย่างที่บอกไปก่อนหน้านี้แล้วว่า เป็นดอกเบี้ยที่ถูกกำหนดไว้แบบไม่ตายตัว สามารถปรับขึ้น-ลงได้ตามต้นทุนของธนาคาร รวมถึงปัจจัยอื่น ๆ เป็นหลัก โดยจะมีการประกาศออกมาเป็นรอบ ๆ ซึ่งจะมีวิธีการคำนวณเป็นอย่างไร ไปทำความเข้าใจพร้อม ๆ กับเราได้เลย

วิธีคำนวณอัตราดอกเบี้ยแบบลอยตัว

วิธีการคำนวณอัตราดอกเบี้ยแบบลอยตัวที่เรากำลังจะอธิบายในหัวข้อนี้ จะพูดถึง “สินเชื่อที่อยู่อาศัย” ซึ่งอ้างอิงจาก MRR โดยไม่ได้กำหนดระยะเวลาในการปรับเพิ่ม-ลดดอกเบี้ยที่แน่นอน ซึ่งจะมีการเปลี่ยนแปลงทุก ๆ 2 เดือน หรือตามภาวะทางเศรษฐกิจ สำหรับวิธีการคำนวณก็มีรายละเอียดดังนี้

ดอกเบี้ยปีที่ 1 เท่ากับ MRR -3.50% ดอกเบี้ยปีต่อไปเท่ากับ MRR -1.50%

หาก MRR ของธนาคารที่คุณขอสินเชื่อ = 6.00% จะหมายความว่าดอกเบี้ยใน 1 ปีแรกที่ต้องจ่ายจะมีค่าเท่ากับ 6.00-3.50 = 2.50% และปีอื่น ๆ เท่ากับ 6.00-1.50 = 4.50% หรืออาจเปลี่ยนแปลงไปตามเรท MRR ณ ช่วงนั้น ๆ นั่นเอง